Bestuurder Henk Steen

“We hebben veel van iedereen gevraagd”

Stel, je gaat je huis verbouwen. Dan heb je eerst veel rommel. Maar daarna wordt het mooi. Zo was het in 2017 ook bij Odion. Er is veel veranderd. Voor sommige cliënten en medewerkers was dat best lastig. “Maar het moet gaan leiden tot nog betere zorg”, zegt Henk.

Algemeen

Herontwerp

“De wereld verandert, de wetgeving verandert en daardoor veranderde ook de manier waarop we bij Odion tegen zorg aankijken. De transitie van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’ vroeg om een nieuwe strategie en een herontwerp van onze organisatie.”


Veel tegelijk

“Wat we doen, doen we goed: dat is onze ambitie. Om ons herontwerp goed te kunnen uitvoeren, kozen we niet voor de weg van de minste weerstand, maar besloten we een aantal zaken gelijktijdig aan te pakken. 2017 was het jaar waarin veel nieuws samen kwam, terwijl onze reguliere zorg ‘gewoon’ door moest lopen. Was het te veel? Voor sommige medewerkers en cliënten wel, maar de meeste waren blij met de nieuwe kansen en mogelijkheden.”


Meerwaarde

“De eisen en richtlijnen uit het nieuwe kwaliteitskader van 1 januari 2017 bleken helemaal aan te sluiten op de weg die we eerder met Odion insloegen. Dat was mooi om te constateren. Het maken van dit kwaliteitsjaarverslag maakte veel van onze aandachtspunten zichtbaar en deed ons weer stilstaan bij de meerwaarde van alle veranderingen voor de cliënt.”

Eigen regie

Beducht op valkuilen

“Wat eigen regie betreft hebben we in 2017 voortgezet wat er al was, met ruimte voor verdieping - zowel bij de cliënten als bij de medewerkers. Daarbij blijven we altijd rekening houden met de kwetsbaarheid van de cliënt, maar blijven we de komende jaren ook werken aan het vergroten van zijn of haar zelfstandigheid. Uiteraard zijn we beducht op de risico’s en valkuilen die dat meebrengt. Dat maakt dat de begeleider continu balanceert op het snijvlak van zorg, ethiek en recht: een ingewikkelde taak. Het is essentieel om hierover in gesprek te blijven, zowel met elkaar als met de cliënt.”

Zorg & ondersteuning

Communicatie

“Onze aanspreekstijl was tot nu toe vooral gericht op mensen met een verstandelijke beperking. Met de grote toename van het aantal cliënten met een lichamelijke beperking en niet-aangeboren hersenletsel is de vraag ontstaan hoe we deze cliënten beter kunnen aanspreken, zodat ze zich gezien voelen? Hierover zijn we het gesprek aangegaan met hen en hun begeleiders, waarbij we iedere dag leren.”


Impact

“Het verder terugbrengen van incidenten en vrijheidsbeperkende maatregelen blijft een belangrijk aandachtspunt. Ons bemoeizorgproject – dat we samen met de VU deden – heeft medewerkers bewuster gemaakt van de impact van deze zaken op de cliënt. Welk effect heeft een besluit op hun recht op privacy, informatie, meningsuiting en zeggenschap? Dat is essentieel. Daarom heeft bemoeizorg ook een belangrijke plek in OnsPlan gekregen.”


Vitaliteit

“Een onderwerp dat in dit verslag wat onderbelicht is, maar dat wij wel degelijk belangrijk vinden. Sommige locaties zijn goed bezig met gezondheid en bewegen, zowel op locatieniveau als op het niveau van de individuele cliënt. Vanuit hun achtergrond zijn met name de collega’s van de voormalige Heliomarelocaties actief op het gebied van vitaliteit. We kunnen hierin nog veel van hen leren.”

We moeten blijven stilstaan bij de meerwaarde van alle veranderingen voor de cliënt"


Samenwerking

Netwerk

“Hoe kan het netwerk van een cliënt onze professionele zorg ontlasten op een manier die het aankan? Die vraag stellen begeleiders zichzelf geregeld. Wij zijn immers een factor in het leven van de cliënt, niet dé factor. Op sommige punten is onze rol essentieel, op andere punten kunnen vrijwilligers, ouders, buren en andere mensen uit een sociaal netwerk van toegevoegde waarde zijn. Onze woonlocatie Londenhaven is een mooi voorbeeld van hoe het kán, zo zou het op meer locaties mogen zijn.

Krapte op de arbeidsmarkt

“Een zeer belangrijk aandachtspunt. Niet alleen voor ons, maar voor de hele zorgsector. Zonder goede mensen immers geen goede zorg. We buigen ons voortdurend over de vraag hoe we Odion aantrekkelijk houden voor bestaande en potentiële werknemers. Maar ook onderzoeken we hoe we hetzelfde werk kunnen doen met minder mensen. Bijvoorbeeld door het slim inzetten van technologie, waardoor professionele medewerkers vooral kunnen doen waarvoor ze zijn opgeleid en goed in zijn. Er gebeurt al veel op dit gebied, maar er is nog geen masterplan voor.”

Reflectie

Meer structuur

“Reflectie is bij Odion van alledag. Maar reflecteren als groep was nog niet overal een vanzelfsprekendheid. In 2017 zijn – mede dankzij het proces Team & Talent – grote stappen gezet. Reflectie willen we een structurele plek geven, omdat we elkaar nodig hebben om ons werk te verbeteren. Ons gedrag is immers hét instrument om de cliënten te begeleiden. De uitkomst van die reflecties zien we terug in de teamplannen. Een goede zaak, het draagt bij aan Odion als lerende en verbeterende organisatie. Wel hebben we nog een slag te maken waar het gaat om de ondersteuning vanuit ons servicebureau. We willen teams en begeleiders vaker vragen of wij de juiste dingen doen en hoe we hen beter kunnen faciliteren.”

Aandachtspunten voor 2018

Geen grote nieuwe plannen

“Het ambitieniveau bij Odion is groot. Toch hebben we besloten om voor 2018 geen grote nieuwe plannen te lanceren, maar om de processen die we in 2017 hebben geïntroduceerd tijd en ruimte te geven. Dat wil niet zeggen dat we achterover gaan leunen, maar dat we actief nadenken over hoe we komen tot verdieping. Wat is het effect geweest? Wat gaat er goed, wat kan er beter en waar kunnen wij wat van leren? En hoe kunnen wat dat vervolgens vertalen naar methodisch werken?”


Leren en verbeteren

“Bij Odion zijn we goed in bedenken en doen. Altijd al geweest. Wat echter beter kan, is evaluatie en reflectie. Die cirkel maken we vaak niet rond, in ieder geval niet op team- of groepsniveau. De voorwaarden voor verbetering worden momenteel gemaakt door reflectie een vaste plek in de organisatie te geven. Als bestuurder wil ik vooral medewerkers en cliënten ruimte geven om de kwaliteit nog beter te maken dan hij nu al is.”